Khôi phục sự cân bằng cho cơ thể sau khi sinh

Người thân và chính phụ nữ sau sinh thường chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần sau sinh, điều này không kém phần quan trọng so với thai kỳ. Sau sinh, cơ thể người phụ nữ trải qua nhiều thay đổi sinh lý cần được chăm sóc và theo dõi hợp lý. Chăm sóc đúng cách giúp sản phụ phục hồi nhanh chóng và giảm stress. Về chế độ dinh dưỡng, sau sinh, mẹ cần ăn uống đầy đủ, không nên kiêng khem quá mức, vì điều này cần thiết để lấy lại sức và tạo sữa cho con. Những quan niệm cũ cho rằng một số thực phẩm gây hại như cam hay hải sản là không chính xác và có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng cho sản phụ.

Để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng, cần ăn đa dạng các nhóm thực phẩm trong mỗi bữa, bao gồm:

• Tinh bột: cơm, mì, bún, khoai lang, khoai tây.

• Đạm: thịt bò, thịt heo, gia cầm, trứng, đậu, sữa.

• Chất béo: dầu, trứng, các loại thịt.

Ngoài ra, cung cấp chất xơ từ rau, trái cây là rất cần thiết để tránh táo bón. Sản phụ cần uống từ 2 đến 3 lít nước mỗi ngày để duy trì sức khỏe. Một số thực phẩm có mùi mạnh như gia vị, hành, tỏi có thể làm bé khó chịu và không bú mẹ. Mẹ cũng nên tránh nước hoa trong thời gian này để không làm bé bỏ bú vì mùi lạ.

Mẹ nên hạn chế ăn thực phẩm có mùi mạnh và sử dụng nước hoa trong thời gian hậu sản. Cần giữ vệ sinh đúng cách, vì việc không tắm rửa hàng ngày sẽ dẫn đến tích tụ vi khuẩn, dễ gây nhiễm trùng cho cả mẹ và bé. Nằm than rất nguy hiểm vì khí CO sinh ra có thể gây ngạt thở và tử vong. Ngoài ra, hơ nóng cơ thể có thể làm tử cung co hồi kém, dẫn đến chảy máu âm đạo và cần can thiệp y tế.

Thời gian hậu sản, cần tắm rửa hàng ngày và vệ sinh vết may tầng sinh môn để giữ khô ráo. Sau mỗi lần đi đại tiện, cũng cần vệ sinh vết may tương tự. Vết mổ cần giữ khô, và nếu may bằng chỉ không tan, mẹ nên đến trung tâm y tế để cắt chỉ. Không nên nhét bông gòn vào tai vì không hiệu quả và có thể gây ra rủi ro. Chảy dịch vàng hay sẹo lồi phụ thuộc vào cơ địa, không liên quan đến chế độ ăn. Sau sinh, sản phụ nên vận động sớm, bắt đầu từ việc xoay trở trên giường, ngồi dậy và đi lại để mau hồi phục sức khỏe và giảm đau.

Thời kỳ hậu sản giúp tăng cường miễn dịch cho mẹ và ngăn ngừa biến chứng loét do nằm lâu. Trong những giờ đầu, mẹ cần cẩn thận khi thay đổi tư thế để tránh té ngã, nên nghỉ ngơi vài phút giữa các tư thế. Hỗ trợ từ người thân là cần thiết. Khi có thể tự đi lại, mẹ có thể sinh hoạt bình thường và thực hiện các bài tập để tăng cường cơ vùng tầng sinh môn, phòng tránh táo bón và sa cơ quan sinh dục. Thời kỳ này cũng là lúc mẹ bắt đầu lên sữa, cung cấp nguồn thức ăn bổ dưỡng cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, một số mẹ có thể gặp khó khăn như chậm lên sữa non, cho bú sai và đau vú, dễ dẫn đến tâm lý tiêu cực về khả năng cho con bú.

Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu là do việc lên sữa chậm. Điều này có thể khắc phục bằng cách cho bé ngậm vú mẹ. Dù lúc đầu có thể chưa có sữa, nhưng nhờ sự kích thích từ việc bú, sữa sẽ về sau đó. Vì vậy, các bà mẹ tạm thời chưa có sữa trong những ngày đầu cần kiên nhẫn.